พฤติกรรมของคนไทยที่ผมคิดว่าจะทำกันมากขึ้นในอนาคตอย่างเห็นได้ชัดเรื่องแรกก็คือ การซื้อของในห้างหรือร้านค้าปลีกที่ทันสมัยในลักษณะของร้านเครือข่ายที่เรียกว่า Modern Trade

จุดเด่นของร้านค้าปลีกเครือข่ายสมัยใหม่ก็คือ มีการตกแต่งร้านดี ติดเครื่องปรับอากาศเย็นสบาย สินค้าที่ขาย ? มีครบ ? และเป็นของที่ทันสมัย เป็นที่นิยมของผู้บริโภค ร้านค้าบางแห่งก็ขายสินค้าถูกกว่าที่อื่น หลายร้านก็ขายของแพงกว่า ? ข้างนอก ? แต่ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร คนชอบเข้าไปซื้อ เพราะมันสามารถตอบสนองความต้องการบางอย่างของเขาได้

นั่นเป็นคำอธิบายเหตุผลของการที่ร้านค้าเครือข่ายเหล่านั้นเป็นที่นิยมของผู้บริโภค แต่จริง ๆ แล้ว ถ้าเราสังเกตดูก็จะเห็นว่าธุรกิจเหล่านั้นประสบความสำเร็จเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ มีการเปิดสาขาขยายไปเรื่อย ๆ และแทบทุกแห่งที่ไปเปิดก็มักจะประสบความสำเร็จมีคนเข้าร้านแน่นและสามารถทำกำไรได้อย่างรวดเร็ว มันไม่ต้องการคำอธิบายอะไรทั้งสิ้น นี่คือ Model หรือรูปแบบธุรกิจแห่งอนาคต

หน้าที่ของนักลงทุนก็คือ พยายามหาหุ้นของบริษัทที่ทำธุรกิจ Modern Trade ที่จะประสบความสำเร็จ ซึ่งคร่าว ๆ รวมถึงหุ้นของบริษัท Discount Store ห้างสรรพสินค้า ร้านสะดวกซื้อ ร้านค้าปลีกอย่างอื่น ๆ เมื่อพบและดูว่าราคาไม่แพงแล้วก็ซื้อเก็บเอาไว้นาน ๆ จนกว่าประเทศไทยจะมีร้านค้าเหล่านั้นแพร่หลายทั่วประเทศ ซึ่งก็คงจะใช้เวลาอีกนาน เพราะคนไทยส่วนใหญ่ โดยเฉพาะในต่างจังหวัด ยังไม่ได้เข้าห้างร้านเหล่านี้อีกมาก

พฤติกรรมอีกอย่างหนึ่งซึ่งชัดเจนมากก็คือเรื่องของการใช้โทรศัพท์มือถือซึ่งขณะนี้เข้าใจว่าคนไทยกว่า 40% ใช้อยู่แล้ว แต่ถ้าถามว่าจะมีคนใช้เพิ่มขึ้นอีกไหม ผมคิดว่าการใช้โทรศัพท์มือถือเป็นความต้องการของคนเกือบทุกคนที่มีกำลังความสามารถในการซื้อ เพราะผมเห็นว่าแม้แต่คนทำงานบ้านซึ่งดูว่ามีความจำเป็นค่อนข้างน้อยหลายคนก็ยังต้องมีโทรศัพท์มือถือ

เพราะฉะนั้น คนไทยที่จะมีรายได้มากขึ้นเรื่อย ๆ จนสามารถจะซื้อและใช้โทรศัพท์มือถือก็จะยังคงทยอยใช้โทรศัพท์มือถือเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนในที่สุดคนไทยอาจจะใช้มือถือกันถึง 70-80% ของคนทั้งประเทศ ในขณะที่โอกาสที่คนจะใช้น้อยลงแทบจะลืมไปได้เลย อย่างไรก็ตาม การเติบโตของการใช้โทรศัพท์มือถือต่อจากนี้คงจะช้าลงไปมากหลังจากที่โตอย่างก้าวกระโดดในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา

การใช้บัตรเครดิต การใช้บริการการเงินเช่น การซื้อประกันภัยและประกันชีวิต การซื้อหน่วยลงทุนของกองทุนรวม และการลงทุนในตลาดหุ้น ทั้งหมดนี้เป็นแนวโน้มในอนาคต นั่นคือ อีก 10 ปีนับจากวันนี้เราคงเห็นคนใช้บริการมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เหตุผลก็คือ เศรษฐกิจไทยคงเติบโตขึ้นไปอีกมาก และคนมีเงินที่เป็นคนชั้นกลางจะมีมากขึ้น และคนเหล่านี้ต้องการบริหารทรัพย์สินและหาหลักประกันให้กับชีวิตซึ่งกำลังเปลี่ยนไปจากการพึ่งพากันในครอบครัวเป็นสังคมตัวใครตัวมันมากขึ้น อย่างไรก็ตาม การเติบโตของบริการทางการเงินหลาย ๆ อย่างขึ้นอยู่กับภาวะแวดล้อมทางเศรษฐกิจ การเงินและตลาดหุ้น ดังนั้น การเติบโตของธุรกิจเหล่านี้มักจะไม่เติบโตอย่างสม่ำเสมอ บางครั้งถึงกับติดลบ แต่ในบางช่วงก็โตระเบิด

นอกจากความผันผวนของธุรกิจแล้ว สิ่งที่จะต้องคิดถึงมากก็คือ การทำกำไรของบริษัทที่ขายหรือให้บริการ เพราะในหลาย ๆ ธุรกิจนั้น การเจริญเติบโตของอุตสาหกรรมไม่สามารถทำกำไรให้กับผู้ขายหรือให้บริการได้เนื่องจากมีการแข่งขันกันสูงมากและไม่มีกำแพงป้องกันผู้เล่นหน้าใหม่เข้ามาได้ และนี่ก็เป็นกรณีของธุรกิจคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลหรือพีซีซึ่งเป็นธุรกิจที่โตเร็วมากและคนไทยก็ใช้เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ มานาน แต่ถ้าถามว่าในประเทศไทยมีใครได้กำไรดี ๆ จากธุรกิจขายพีซีบ้าง คำตอบก็คือ น้อยมาก เพราะธุรกิจนี้เป็นธุรกิจที่มีการแข่งขันกันอย่างสมบูรณ์

นอกจากธุรกิจขายพีซีแล้ว ธุรกิจอินเตอร์เน็ตก็เป็นธุรกิจต่อเนื่องอีกธุรกิจหนึ่งที่โตเร็วมากไม่แพ้กัน แนวโน้มของการใช้อินเตอร์เน็ตผมคิดว่าจะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และต่อเนื่องไปอีกนาน การเจริญเติบโตของอินเตอร์เน็ตนั้นเห็นได้ชัด แต่กำไรของบริษัทที่ให้บริการเกี่ยวกับอินเตอร์เน็ตนั้นยังน่าสงสัย เพราะนี่ก็เป็นธุรกิจที่คนแข่งขันกันด้วยราคาเป็นหลัก และคนให้บริการก็มีมากมาย เพราะฉะนั้น ก่อนจะลงทุนในหุ้นของบริษัทเหล่านี้ต้องระมัดระวัง

ธุรกิจเกี่ยวกับการขนส่งและเดินทางผมคิดว่ามีการเติบโตในสองด้านก็คือ การเดินทางโดยเครื่องบินซึ่งเกิดขึ้นเนื่องจากการลดลงของราคาค่าโดยสารอันเนื่องจากการเกิดขึ้นของสายการบินต้นทุนต่ำ และก็เช่นเดียวกัน จากการที่คนมีรายได้มากขึ้น ทำให้สามารถจ่ายเพื่อซื้อความรวดเร็วและสะดวกสบายในการเดินทาง แต่เรื่องของหุ้นนั้นคงต้องระวัง เนื่องจากบทเรียนของธุรกิจการบินทั่วโลกสอนให้เรารู้ว่า ธุรกิจการบินนั้นเติบโตมหาศาลมานานหลายสิบปี แต่สายการบินที่ได้กำไรดีจริง ๆ ในโลกนี้มีน้อยมาก เพราะการแข่งขันในอุตสาหกรรมสูงมากจนทำกำไรได้ยาก

รถยนต์ส่วนบุคคลเป็นความฝันของคนจำนวนมาก และคนที่มีเงินถึงระดับที่จะซื้อได้ก็มักจะอยากเป็นเจ้าของ ดังนั้น อุตสาหกรรมรถยนต์คงจะเติบโตต่อเนื่องไปได้อีกนานเมื่อคำนึงถึงว่าคนไทยส่วนใหญ่ยังไม่มีรถยนต์ส่วนตัวใช้ และแม้ว่าจะมีระบบขนส่งมวลชนที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้นเช่นรถไฟฟ้าและใต้ดิน แต่นี่ก็เป็นเพียงการเดินทางในเมืองซึ่งไม่สามารถตอบสนองการเดินทางที่ ? เป็นอิสระ ? นอกเมืองและทั่วประเทศได้

การท่องเที่ยวเป็นอีกธุรกิจหนึ่งซึ่งผมเห็นว่ามีการเติบโตต่อเนื่องมายาวนานพอสมควรแม้ว่าการเติบโตในแต่ละปีจะไม่หวือหวาเหมือนธุรกิจ ? แห่งอนาคต ? อื่น ๆ แต่ธุรกิจหลักของการท่องเที่ยวก็คือโรงแรมนั้นดูเหมือนว่าใคร ๆ ก็เข้ามาทำได้ ขอให้มีเงิน มีที่ดินที่จะสร้าง เพราะการบริหารโรงแรมนั้นสามารถจ้างคนอื่นที่มีฝีมือทุกระดับมาทำได้หมด เพราะฉะนั้น กำไรของโรงแรมจึงมักเป็นกำไรปกติที่สอดคล้องกับต้นทุนทางการเงินที่ใช้สร้างโรงแรม โอกาสที่จะเห็นหุ้นได้ราคาดีมาก ๆ จึงมีน้อย และหุ้นโรงแรมส่วนใหญ่ก็มักจะมีราคาถูกกว่าการไปลงทุนทำโรงแรมใหม่

ทั้งหมดที่กล่าวมานี้ก็เป็นเพียงตัวอย่างของ ? ธุรกิจแห่งอนาคต ? ที่วิเคราะห์จากพฤติกรรมของคนไทย ยังมีธุรกิจแห่งอนาคตอีกหลาย ๆ อย่างที่ไม่สามารถเขียนได้หมด เช่นเดียวกับธุรกิจที่จะเกิดขึ้นในอนาคตที่เรายังไม่เห็น แต่ถ้ารักจะลงทุนอย่างมุ่งมั่นแล้ว ผมคิดว่าเราต้องพยายามสังเกตและจับตามองธุรกิจเหล่านี้เสมอ

ที่มา บทความ ธุรกิจแห่งอนาคต โดย ดร. นิเวศน์ เหมวชิรวรากร ไทยหุ้น.คอม ขอขอบคุณครับ